Merhaba,
ŞEYH NEBİ
1813-1883
Kürtlerin yoğun olarak yaşadığı Güney Doğu ve Doğu Anadolu kürtler arasında her vakit ağırlıklı olarak şeyh,ağa,bey ve büyük ailelerin başında biri öncülük eder.
Onun için bu aşiret liderinin etrafında binlerce kişi toplanır, söylediklerini harfiyen yerine getirirlerdi. Kürtlerin yoğun olduğu bu çevre bu ailelerin arasında Şeyhanlı ailesi toplum geneli üzerinde etkisi, tesiri çok ciddi manada yükler bu kişilerin omuzlarında idi . Kürtlerin yoğun olduğu bu bölgede Gerek bölgenin ve gerekse toplum içinde yaşanan hadiselerin yerinde görüp bizzat-ı ilgilenen ve o sorunların üstesinde gelebilmiştir. Bu zatların özellikle çevre genelinde sürekli olarak yaptıklarına överler ve onların sorunu çözümü noktasındaki şeyh,ağa,mir ve beyleri gözetlerlerdi.
O bölge ile ilgili bir karışıklık çıktımı; Şeyh o bölge insanına rehber ve hemde sorunların çözümü noktasında tüm çevrenin yükleri boynunda oluyordu. Ayrıca Şeyh sorunların çözümü noktasında sadece adaleti temsil etmiyor bunu yanında Medrese açıyor, dini vecibe konusunda öğrenci ve din adamları yetiştiriyor, oda dediğimiz tabirle gelen misafirleri orada ağırlıyor, yeme, içme ve yatmaları içinde odasında ağırlıyor, her türlü ihtiyaçlarını karşılıyordu. Kürt Milleti ve toplumun gözünde şeyhin bu yaptığı cefakâr hareketten dolayı hizmetleri adeta büyük aydınlık yolların kuruculuğunu yapıyor. İşte onlardan bir tanesi adeta kendisini bu işe adamış bir kişide Suruç’ta Seyid Şeyh Nebi’dir.
Seyid Şeyh Nebi 1813-1883 Şanlıurfa nın Suruç İlçesine bağlı Ziyaret Köyü doğumludur. Vakti zamanında Toplum arasında Şeyh Nebi ve ailesine Suruc’un Sancağı diye hitap edilirdi.
Suruç ovası yiğitlerin ovası yani kürtçe değimiyle (AMBARA MERAN) yani yiğitlerin ovası ve bu doksan iki yiğitlerin arasında biriside Şeyh Nebidir.
Kürtçe dengbej diye hitap eden kişiler tarafından Şeyh Nebi’yi öven türküler ve atışmalar şöylenmiş bestelenmiştir. Bu kürt sanatçıları Baki HIDO ve Mehemed-e KAŞO ‘dır
Şeyh Nebi Şeyh Bozan’ın oğludur.
Suruç ovasının sancağıdır.
Şeyhanlı aşiretinin reisidir.
Asi atların süvarisi, Nuh ve Osman’nın babasıdır.
Şeyh Nebi üzerine çok defa söylenir bu türkü, müritleri çoktu, bu müritler gelen misafirlerine hizmet eder ve ihtiyaçlarını karşılarlar. Ayrıca kendisinin ve müritlerin çevrede büyük ağırlığı vardı.
Bir zamanlar Urfa ya sınır Suriye Rakka kenti arasında sıkça araplar tarafından talan yani (GASP) olayları çoktu. O vakitte açlık ve sefalet olduğu zamanlarda kürt bölgesine defalarca araplar gasba geliyor, haksızlıklar yapılıyordu. Bu nedenle büyük savaşlar oluyordu. Şeyh Nebi’de Suriye sınırına yakın bölgede araplar ve kürtlerin arasında sıkça yaşanan bu tatsız olaylara mahal vermemek için Suriye şehri Rakka ile Kürt Bölgesi sınırı arasında katiyen işgal ve gasp olayları olmasın diye, antlaşma yapıldı.
Yapılan antlaşmanın sınırı Rakka’nın kuzeyinden Fırat Nehri’ne kadar karar verildi. Şeyh Nebi çok defa Araplarla bu mevzuda mücadele etmiş, taki son antlaşmadan da bunu net bir şekilde tüm toplum görmüştür.
Yeni tarihte bir gün İbrahim Paşa, Urfa’nın zengin çocuklarını yakalatmış, O çocukların aileleri Suruc ’a Şeyh Nebi’nin yanına geldiler. Sıkıntılarını anlatılar ve ancak siz bu çocuklarımızı zulümden kurtarırsınız diye.
Şeyh Nebi beraberindeki süvarileri ve başka aşiretlerinde katıldığı bir grup, İbrahim Paşa’nın yanına giderler. Bu vakadan sonra İbrahim Paşa esir aldığı gençleri serbest bırakır. Şeyh Nebi ve beraberindekiler Urfa’lı aileler çocuklarının esaretten kurtaran Şeyh Nebi’yi Urfa girişinde zılgıtlarla karşılar ve sevinirler.
<<Allah-u Ta-ala böyle dar günleri yaşatmasın , Şeyh Nebi gibi zatlar Kürt bölgesinde çok nadir görülen kişilerdir.>>
1-NUPELDA DERGİSİNDE ÇIKAN YAZI
Bkz:10/2012
2-Tarih Boyunca Aşiretçilik ve Şanlıurfa (Aşiretler Tarihi İMAJ-2003)